Phần 62: Con đường kỷ niệm
Tôi từng lang thang khá nhiều nơi, nhưng có một con đường không phải ở Việt Nam, nhưng nó gắn với tôi rất nhiều kỷ niệm thật khó quên, đó là đường 13 Lào, một con đường thật đặc biệt với riêng tôi.

Con đường 13 này nó như con đường huyết mạch 1A của Việt Nam vậy, là trục giao thông chính và quan trọng của Lào, từ thủ đô Viengtian lên cố đô Luongprabang sang phía biên giới Lào – Trung được gọi là 13 Bắc, đoạn này nhiều đèo dốc quanh co hiểm trở, con đường này được người Pháp mở ra từ thời chiến tranh Đông Dương… cho tới tận bây giờ ngoài một số đoạn gần Viengtian nó được mở rộng như đoạn đại lộ Kaysone Phomvihane có hai làn rộng và dải phân cách đàng hoàng… phần đa thì còn lại là đường nhỏ như tỉnh lộ của ta, đường xấu và hẹp. Từ Viengtian đi phía Nam Lào tới biên giới Campuchia nó được gọi là 13 Nam, đoạn này thì ít dốc đèo và tương đối bằng phẳng hơn, nhiều đoạn chạy song song bên trái sông Mekong nên có nhiều đoạn mùa mưa đường bị ngập chìm trong nước từ sông Mekong dâng lên…

Với riêng tôi thì con đường này khá lạ lùng, tôi không biết ai đã đặt tên 13 cho con đường này, nhưng nó thật lạ là khi tới biên giới Cam, cửa khẩu Nong Nok Khien… nó được nối vào đường 7, của Campuchia và từ đường 7 Campuchia đó khi qua biên giới Việt Nam con đường này lại nối vào đường 13 của Việt Nam, đường 13 Nam Lào và đường 7 Cam cùng đường 13 Việt Nam chính là trục đường xuyên Á mang tên AH11.

Tôi đã đi dọc con đường 13 từ Bắc tới Nam Lào xuyên sang đường 7 và quay về đường 13 Đồng Xoài Bình Phước, Bình Dương… Việt Nam này biết bao lần, con đường huyền thoại thời chống Mỹ của các cụ đi trước, chúng tôi đi sau không còn nhọc nhằn gian khổ như các lớp cha ông… nhưng súng vẫn nổ và máu vẫn đổ rải rác trên con đường này tới tận đầu thập niên 90.

Chúng tôi được “tham chiến” trực tiếp ở con đường 13 Bắc Lào này nhiều trận, trong vài vết thương trên người tôi thì có một vết thương tôi lãnh ở con đường 13 Bắc Lào này, vào những năm đầu thập niên 90 khi tham gia tiễu trừ lũ phỉ ở Lào, khi đó liên danh 18 là những công ty cienco1 và cienco 8, tổng công ty Thăng Long… trúng thầu xây dựng con đường này cho nước bạn Lào, những ai từng tham gia thi công ở đó hẳn còn nhớ những hình ảnh các kỹ sư, giám đốc, hay quản đốc… tay cầm sổ tay cầm bút nhưng vai đeo súng khi làm việc trên con đường này… máu của những công nhân Việt Nam đã thấm đẫm con đường này, và đã có mười mấy công nhân, kỹ sư đã nằm lại dưới chân ngọn núi Phu Pha Châu, kế mỏ đá 675 khô cằn và hoang vắng…

Ngày đó lũ tàn quân phỉ vẫn còn khá nhiều, chúng lẩn quất trong những cánh rừng đại ngàn mênh mông hoang vắng nơi con đường 13 Bắc Lào chạy qua, và huênh hoang tuyên bố trên sóng phát thanh, truyền hình của nước bạn là sẽ thiết quân luật con đường này trong phạm vi chúng quản lý, với nhiều vụ giết chóc cướp bóc, phá hoại… cơ quan an ninh của bạn đã mở những chiến dịch cùng những đơn vị đặc biệt của ta phối hợp truy quét lũ phỉ ác ôn tàn bạo này, súng nổ và máu đổ liên tục, và cuối cùng lũ tàn quân phỉ ốm đói đã không chịu nổi những đòn chí mạng của những đơn vị đặc nhiệm, chúng đã phải bỏ mạng hoặc tháo chạy tan hàng rã đám… chui lủi qua biên giới hay sâu vào những cánh rừng già để tránh sự truy đuổi tiêu diệt…

Chinh chiến ở nơi này tuy ít mìn hơn ở K, nhưng độ gian khổ thì chẳng kém là mấy, rừng già nguyên sinh, núi đá tai mèo, vực sâu đèo cao cùng với khí hậu khắc nghiệt về mùa đông, lạnh giá tới nỗi người lính có thể ngất xỉu hay chết cóng vì lạnh, đặc biệt là thú dữ còn rất nhiều, trong đó có rắn độc, như tôi có lần từng kể ở một vài bài trước… trăn và rắn hổ chúa là nỗi khiếp đảm cho nhiều anh em của tôi khi ở đây, trăn rắn với tôi thì chỉ là những con chó con hiền lành, cho dù có những con trăn nặng tới 6 – 70kg hay những con hổ chúa dài tới hơn 5 mét và nặng tới hai mấy ba chục ký lô, ngóc đầu cao ngang mặt người… khi gặp tôi thì không vào nồi cũng lên thớt hết, cực chẳng đã thì mới phải hạ chúng thôi chứ chúng tôi cũng chẳng muốn tàn sát chúng làm gì, hươu nai, gấu, lợn rừng, bò trâu rừng và cả hổ còn đầy rẫy, rất nhiều khi hổ và người gần như đối mặt với nhau, cả hai bên cùng sững lại giây lát, không khí như đặc quánh lại nặng nề tới khó thở, căng như dây đàn, để hạ chúng thì quá đơn giản, nhưng nổ súng là lộ kế hoạch nên anh em chỉ im lặng kiên nhẫn thi gan với hổ… cả hai bên nhìn nhau, chúng tôi đứng im tay nhẹ nhàng lần mò mở khóa súng, còn những con hổ đuôi ve vẩy như những con rắn cạp nong khổng lồ miệng kêu ẹ ẹ gừ gừ… giống tiếng loài mèo khi rình mồi, rồi nó từ từ quay đầu đi vào rừng không có vẻ gì là sợ sệt cả, nhiều con thì phóng vút như một mũi tên, nhưng cũng cá biệt có con chỉ lững thững bước, thậm chí nó còn dừng lại ngồi xuống lim dim mắt nhìn chúng tôi như kiểu con người nhìn chúng trong vườn bách thú vậy, anh em Lào thường nói, đó là những con hổ đã từng ăn thịt hoặc xác người rồi, nên nó dường như không còn sợ người, loại này thường bám theo chúng tôi dai dẳng phía sau chờ cơ hội vồ mồi, mùi tanh và thối của chúng luôn lảng vảng trong gió khiến anh em luôn luôn phải đề phòng, lạ là để kệ chúng thì rất hay gặp chúng, nhưng khi chúng bám theo dai quá buộc anh em phải tiêu diệt thì khi định bắn chúng thì chúng lại biến mất như những bóng ma vậy, người Lào nói rằng những con hổ từng ăn thịt người rồi thì chúng như thành tinh là vậy, rất khó để bắn hạ… và khi bị loại này rình vồ thì những người có giác quan nhạy bén thường có cảm giác gai người hay ớn lạnh, bản thân tôi thấy khá đúng… lần đó khi ở Nậm Khẻn tôi cùng một anh nữa buổi trưa lần mò ra con suối tính tắm gội, trời rất nóng và ngột ngạt vì lâu không có mưa, khi tới gần con suối, có một khoảng khá rộng và trong, tắm suối ở rừng cũng nguy hiểm nếu không có kinh nghiệm, ở suối có rất nhiều con như con vắt, người Lào gọi là con Đấc, nó có thể chui vào mũi, tai hay hậu môn nếu không biết, những con chó của người Mông ở núi rừng hay bị nó chui vào mũi khi thò mõm xuống suối uống nước, bị con này chui vào mũi thì con chó luôn ngứa ngáy và vẩy cái đầu khịt khịt mũi liên tục, khi con chó nằm ngủ con đấc này thường chui ra phía lỗ mũi và ngo ngoe y hệt con đỉa, rất khó bắt nó ra khỏi mũi con chó, lợn rừng hay hươu nai, nhím khỉ cũng bị con này chui vào mũi như vậy, bắn được lợn rừng hay hươu nai chúng tôi thường vứt bỏ cái đầu và lòng ruột không dám sờ vào những thứ đó vì rất nhiều con đó và sán, giun… hôm đó tôi có linh cảm bất an sao đó… luôn nhìn quanh quất và rùng mình ớn lạnh liên tục, mồ hôi túa ra nhưng cảm giác lạnh rõ rệt, tôi không dám tắm và chỉ ngồi nhìn xung quanh, anh kia thì nhảy xuống suối tắm, tôi leo lên cành một cái cây, cây này lá như cây vả, nhưng quả lại nhỏ như quả sung và không ăn được, vừa leo lên cái thân cây ngả ra suối tôi vừa nhìn quanh thì… ôi thôi, một ông ba mươi tua cau (cái mặt nó có lông bờm xờm, thợ săn gọi là hổ tua cau) vàng khè cỡ phải hơn trăm cân đang từ từ bò nhích nhích tý một về phía anh Chiến đang tắm phía dưới suối, nó có vẻ như không thấy tôi, quá bất ngờ và hoảng sợ, nhưng tôi vẫn bình tĩnh móc một chân vào cái cành đứng của cây, tay tháo súng khỏi vai mở khóa an toàn, súng luôn lên đạn chỉ đóng khóa thôi, cẩn thận nhằm đầu nó phía mang tai kéo hai loạt, tầm xa chưa tới chục mét và là tay súng bá vàng nên nó ăn ít nhất là bốn viên M16 của tôi, lúc oánh nhau thì dùng AK còn khi đi rừng anh em thường vác theo khẩu M16 chiến lợi phẩm này để săn bắn, vì loại này bắn chính xác và cỡ đạn nhỏ nên có bắn thú nhỏ không bị nát bét, do đạn nhỏ không như AK nên con hổ bật tung người lộn liền mấy vòng rồi gầm như thét lên tung chạy, nó quáng quàng lao lung tung cả vào cây và đá nhọn, anh Ch thì bung lên bờ tồng ngồng chạy tìm súng mặt không còn hột máu nào, “thằng nhỏ” thụt đâu mất tiêu luôn, anh vồ được súng và hốt hoảng hỏi tôi… cái gì thế? Con gì thế? Tôi nói, con hổ… nay tôi mà không trèo lên đây thấy nó thì nó vồ ông rồi… hai anh em sách súng lần theo dấu máu tìm con hổ, anh em ở hang thấy súng nổ cũng chạy lên hỗ trợ. Con hổ chạy chừng hơn trăm mét thì kẹt ở gần một bụi cây, thò phần thân ra, anh Ch tới sát đằng sau nện thêm chục phát AK nữa vào đầu nó, hai anh em huýt sáo gió gọi mấy anh em đang sách súng chạy lên, chúng tôi xúm vào khiêng con hổ về gần hang, nó nặng khủng khiếp năm anh em xúm lại túm chân nó mà vừa lôi vừa kéo rất vất vả, ai vô tình thấy cảnh đó chắc phải rất buồn cười, vì ông thì quần tà lỏn đi giày ông thì quần áo dài đi đất, ông thì trần truồng nồng nỗng như con nhộng xúm xít lôi con hổ, thấy lương thực mừng quá quên luôn cả mặc quần cứ vậy kéo nó về gần chỗ hang rồi ra tìm quần áo sau.

Gặp hổ còn đỡ, kinh nhất là gặp voi sau tới min (trâu rừng) và tới lợn rừng, voi thì người ta đã có câu, tránh voi chả xấu mặt nào mà bà con, voi rừng hung dữ ghê gớm, với sức mạnh như một chiếc xe bọc thép, và thính giác khứu giác cực kỳ nhạy bén, khi phát hiện ra chúng tôi từ khoảng cách xa cả cây số chúng đã điên cuồng lao tới tấn công và lùa chúng tôi chạy tung tóe như đàn gà rồi, có điều khá lạ lùng là không hiểu tại sao lũ voi rừng rất ghét con người, thấy con người từ rất xa chúng đã chủ động tấn công ngay, khi con người bỏ chạy thì còn sót lại thứ gì chúng tàn phá không thương tiếc cho tới khi nó nát bét hết thì thôi, min rừng cũng dữ, những con min to nặng tới hai tấn cặp sừng nhọn hoắt, lông đen bóng toàn thân chắc nịch cặp mắt đỏ ngầu long sòng sọc khi thấy con người, đặc biệt là những con cái đang nuôi con, nó dữ hơn con hổ chỉ chậm hơn và không có nanh vuốt thôi…

Nhưng những loại trên thì biết đặc tính thì còn đỡ được, còn loại mà tôi gờm nhất lại không phải voi, chẳng phải hổ hay trâu, gấu… mà là heo rừng. Những con heo rừng mới thật sự là côn đồ và hung hãn vô học thức và lễ độ… đối với chúng thì dường như… trái đất này là của bố mày, ở rừng chúng ít ngán ngại bất cứ loài nào kể cả voi, tới cả con người, tôi từng chứng kiến một đàn heo rừng tấn công hai mẹ con voi phải bỏ chạy, khi tranh nhau ăn cây chuối trong rừng chuối, một bầy chừng hơn chục con heo rừng có con nặng tầm trên dưới hai tạ lao vào bè hội đồng hai mẹ con con voi, con voi giơ vòi quật, rồi cuốn cả con heo quăng xa tới hơn chục mét, con heo rừng rơi xuống cắm đầu toè cả mõm nhưng vẫn hung hăng quay lại chơi tiếp, mặc voi giẫm đạp lên người… cuối cùng thì con voi do phải bảo vệ con con nên đành phải tháo chạy, đẩy con con chạy trước, voi mẹ hai tay hai mã tấu kè phía sau cản địa, do da voi dày nên những cú táp vỡ cả trái dừa của heo rừng không xi nhê gì, nhưng lũ heo bầy đàn và hung hãn quá nên nó đành chịu thua.

Heo rừng là những kẻ du thủ du thực, tay đâm máy chém thứ thiệt của rừng già bà con ạ, nó vừa khỏe vừa ngu lại hung hãn nữa, áo giáp cũng khá dày nên không ngại va chạm với bất cứ đối tượng nào, nếu cho tôi chọn đối đầu giữa con hổ hơn tạ, với con heo rừng hơn tạ, tôi xin nhận con hổ, còn em chào anh heo, có gì mong anh bỏ qua cho em… thợ săn lão luyện còn ngán anh ấy nói gì loại tay mơ như tôi. Tôi từng thấy một con heo rừng húc bay một con trâu rừng lăn lông lốc từ sườn núi xuống khe và chết toi luôn, chúng tôi chờ chúng oánh nhau xong thì mon men lại xẻ thịt con trâu bị nốc ao đang nằm giãy chết đem về nướng rồi xào, còn sau cuộc chiến giữa voi và heo thì ra cho một phát nhân đạo vào đầu những con heo bị voi dẫm gần chết, lại khiêng về xẻ thịt xào nấu thôi.

Kẻ thù chính của chúng tôi ở rừng Lào là phỉ, ngoài ra riêng tôi còn một kẻ thù khác, đó là sâu rừng… rừng Cam ít sâu nhưng rừng Lào thì ối giời ơi luôn bà con ạ, sâu to kinh khủng khiếp rợn hết người, toát mồ hôi khi gặp loại đó, chắc nhiều người sợ ma cũng không bằng tôi sợ sâu… thật ám ảnh.

Phỉ Lào thì yếu hơn lính Polpot, không bầy đàn như pot nhưng cũng nguy hiểm không kém pot, chúng được nhiều thế lực viện trợ cho vũ khí và lương thực, quân trang quân dụng nói chung là khá đầy đủ, nhưng cũng ngu si và man rợ như pot nên không ăn thua, chỉ phá hoại là chính thôi, lũ này thì ít mìn hơn pot nhưng vũ khí và bẫy của chúng khá đáng sợ và nguy hiểm, chúng có đủ từ AK tới AR15, M16 tới trung liên, cá biệt có nơi chúng có cả hoả lực B hẳn hoi, mìn thì ít nhưng chông nhọn tẩm thuốc độc thì nhiều, và bẫy đá, rồi bẫy lao, bẫy chông gai… đủ cả, chúng tác chiến và chui rúc ở rừng ranh ma không kém gì pot, cũng chặt đầu, bắn nát mặt tử sĩ đối phương, cũng mổ bụng lấy gan đối phương ăn y như lính pot, nhưng độ lỳ lợm thiện chiến thì có vẻ thua lính pot. Trông hơi nhỏ con hơn lính pot chắc tại sống ở rừng nhiều, tôi có chạm với lũ lính cận vệ vua phỉ một hai lần, đó là những tên to khỏe lầm lỳ và có vẻ lỳ hơn lính pot.

Có một kỷ niệm khó quên khi lần đầu tôi chạm với lũ pot, lại chạm đúng lính vệ sĩ của đám lãnh đạo nữa, hôm đó chúng tôi đã may mắn hơn chúng.

Lúc đó ở ngã ba biên, gần bến đò phum Sò Đo, chúng tôi vừa chui ra từ rừng cao su phum Ca lăng, đi bộ theo hai bên đường bò ra phía con sông nhỏ, phía bên trái là phum Ca lăng bỏ hoang, có một con đê, con đường chúng tôi đi vắt ngang qua con đê đó phía bên kia là bến đò qua con sông cạn là đất biên giáp Thái, buổi chiều nóng như nung và ánh nắng chiếu phía trước khiến chúng tôi khó quan sát, vừa lên đến lưng con dốc vắt qua cái đê thì chúng tôi thấy phía bên kia dốc có ba bóng đen đang đi lên, kẻ đi giữa chống một cây gậy, đeo túi, hai tên đi hai bên tất cả đều mặc đồ đen và tướng tá rất to cao, anh L. Chỉ kịp kêu khẽ pot rồi, chúng tôi đi năm người, ba anh em và hai lính Cam, khi thấy lũ kia dưới dốc lên, cả hai vừa thấy nhau thì bất ngờ hai lính Cam bên tôi bung chạy ngược lại, một người ôm súng AR15 chạy tạt ngang vào sườn đê, anh L. Và anh T đều có súng ngắn mình tôi tay không tấc sắt, phía bên kia tên đi giữa cũng lùi lại còn hai tên đi hai bên nhanh chóng lao lên tôi nghe tiếng súng nổ mấy tiếng, rồi bụi mù… mình anh L vật nhau với một tên, tôi cùng anh T cân một tên, lần đầu giáp mặt với lũ này lại trong hoàn cảnh thật trớ trêu không có vũ khí, chứ lúc đó có vũ khí trong tay thì có lẽ chúng tôi đỡ vất vả hơn. Trước thì cứ nghĩ lính pot nó cũng như mình thôi, mà gặp mới thấy giật mình, anh em tôi toàn mét 75 – 76 tôi nặng 74kg cao mét 75 mà khi chạm thằng lính pot thấy nó còn to cao hơn mình, người chắc nịch, tóc xoăn tít, mặt vuông cằm bạnh mắt và răng trắng dã… nghề thì cũng bình thường không bằng anh em tôi nhưng sức khỏe và sự lỳ đòn rất tốt, nó kịp thời đánh bay súng ngắn của anh T và né đòn của tôi, dù tôi đã phang trúng nó liên tiếp, nhưng tên đó quá khỏe và lì đòn, hai anh em thi nhau bay vào chém đinh chặt sắt toàn cùi chỏ với đầu gối mà nó vẫn không đổ, sau khi tôi xỉa mù một mắt nó ôm mặt thì anh T hét, lấy súng bắn đi H… lúc đó mới nhìn quanh thì cây súng AR15 của tay dân quân Cam bỏ chạy vứt ở đê cách đó tầm gần chục bước chân, tôi phải chạy lại nhặt cây súng đó vì không thấy súng ngắn của anh T văng ở đâu, khi vớ được khẩu AR15 thì đạn không nổ, tôi cầm cây súng đốn ngang chân thằng đang ôm mặt chịu đòn của anh T, thì chợt nghe tiếng súng ngắn nổ bên dưới, thì ra tên cứng tuổi nãy đi giữa lùi lại giờ đã nổ súng, đạn cày dưới đường bụi mù, hạ được tên mù mắt do bị tôi đánh, tôi nằm xoài ra vừa kéo quylat cho bay viên đạn thối trong súng ra vừa lấy đường ngắm tên già phía dưới dốc, tên già vẫn đứng bắn lên, đạn cắm phập vào tên pot mà tôi và anh T hạ vì chúng tôi nằm nấp sau tấm thân nó, ngược nắng lại phải tránh đạn nó nhưng cuối cùng tên già cũng bị tôi khoan tới ba lỗ trên mặt và đầu, nó kêu rống lên rồi đổ gục, quay ra anh L vẫn đang vật lộn với tên bên kia, hai người quấn lấy nhau khiến tôi không dám bắn sợ bắn phải anh L, anh T hét to, chắn phía dưới đi để thằng này cho bọn anh… tôi chạy nhanh xuống phía dưới chỗ tên già bị tôi hạ, nó chưa chết hẳn hai tay cầm hai khẩu súng ngắn, thấy phía con đường đằng sau nó không còn ai, tôi mới bình tĩnh bước tới tên già nằm dưới đất, một tay nó gãy nhưng vẫn cầm khẩu súng K59, tay phải còn lành cầm một khẩu súng khá lạ màu trắng lóa, tôi đạp chân lên tay cầm súng đó, thằng này to béo da trắng và cơ bắp quần áo rất sạch sẽ, áo bốn túi có gài cây bút, đầu đội mũ lưỡi trai, quanh cổ quấn một chiếc khăn mặt bông màu trắng chứ không phải khăn cà ma, nhìn cũng biết nó không phải người Cam… mồm nó lắp bắp nị… nị… này thì nị, tôi nện cho bốn năm phát nữa, lật xác nó lên gỡ cái túi da nó đang đeo sau lưng và không quên tước luôn cây súng sáng loáng nó đang cầm, thò tay lấy luôn cả bao thuốc lá Xiang mai rơi bên cạnh…

Quay lên dốc, anh T và anh L đã hạ xong hai thằng kia, một thằng bị anh L với anh T khống chế trói lại, nó chưa chết chỉ bị thương, anh L trong lúc vật nhau với nó đã bị gãy mất cái răng cửa, anh em tôi nhìn nhau cười rũ ra một lúc, vừa cười vừa thở vừa xoa những vết trầy xước khắp tay chân, rất may là thằng bị bắt sống kia ngay từ đầu đã bị anh L bắn hai phát gãy giò, chứ nếu nó không dính đạn anh L chắc chúng tôi mệt, vì nhìn thằng đó không “đơn giản” như thằng tôi và anh T cùng hạ, thằng bị thương có vẻ tầm 30 tuổi, thằng còn lại trẻ hơn, nó cao hơn tôi gần cái đầu thân chắc nịch, dù bị thương như vậy mà anh L phải vất vả cùng anh T mới khống chế được nó, thằng này có tới hai con dao găm và một khẩu súng ngắn giắt trong cạp quần, có lẽ do bất ngờ gặp chúng tôi nên nó chưa kịp rút súng thì bị anh L bắn rồi, trong lúc vật lộn anh L đã cố gắng ấn khẩu súng của nó tụt hẳn vào trong quần không cho nó rút ra, nên hai người mới xoắn lại với nhau như hai con sam vậy. Còn tên lục thum bị tôi hạ là quan thầy của bọn chúng… giá bắt sống được thì quá giá trị, nhưng trong tình cảnh đó thì không thể bắt được, cũng chính nhờ nó bắn chúng tôi mà bắn phải thằng vệ sĩ của nó, thằng này đổ xuống nên nó đã làm bao cát đỡ đạn cho tôi chứ không chắc chắn anh em tôi dính đạn của thằng lục thum đó rồi…

Cái xà cột da nó mang theo khá quan trọng, anh em tôi chia nhau hút thuốc lá của nó, còn khẩu súng ngắn của nó lẫn cái bao súng đeo ở nách đặc biệt tôi được các anh cho giữ làm chiến lợi phẩm, đó là khẩu súng Colt45 – M1911 rất đẹp, của Mỹ, nó có vỏ ngoài được mạ một lớp bạc màu trắng sáng như inox, khẩu súng đó sau theo tôi suốt bao năm tháng gian khổ ở mảnh đất đầy nắng gió và chết chóc…